vervolg-images-01
Kennis
Gewoonlijk denkt men pas naast de taalkennis ook een grondige kennis over de cultuur van de buitenlandse partner of klant de beste manier is om tot een goede verstandhouding te komen. Dat is uiteraard nuttig. Het is echter tijdrovend en de vraag is erbij, welk soort kennis voor de specifieke situatie relevant is en waar deze dan wel vandaan te halen: er moet uit een onoverzichtelijke hoeveelheid informatie gekozen worden.Uiteindelijk kun je heel veel boeken hebben gelezen over een andere cultuur en toch blijft het in de praktijk stroef gaan.

Theorieën
Ook zijn er theorieën, hoe andere culturen in kaart te brengen. Door middel van een aantal categorieën kun je de kenmerken van een cultuur beschrijven. Deze beschrijvingen blijven noodzakelijkerwijs altijd summier: zij zijn niet voldoende om de complexiteit van een bepaalde cultuur in alle facetten te omvatten, laat staan dat men er in de dagelijkse praktijk mee dan werken.

Kunnen
Kennisverwerving over de andere cultuur is een stap in de goede richting. Waar het op aankomt is echter niet om over de andere cultuur een en ander ‘te weten’ maar om met de ander cultuur te ‘kunnen doen’. Te kunnen omgaan met mensen, die anders zijn, anders denken en anders doen. Het gaat er om de vaardigheden te hebben om in telkens nieuwe (soms ook spannende) situaties misverstanden te voorkomen die tot fricties kunnen leiden.

Doen
Nederlanders zijn zich niet geheel bewust hoe ‘Nederlands’ zij doen. Nog minder weten zij te benoemen, hoe dat gedrag door buitenlanders wordt ervaren. Hetzelfde geldt voor Fransen, Duitsers enzovoort. Het is nodig je eerst eens duidelijk te realiseren in welke mate je zelf bent gevormd door je eigen cultuur. Dit is een onmisbare stap: dan wordt helder, wat dat betekent voor het bedrijf, de buitenlandse partners en/of collega’s en de buitenlandse klant. Door vallen en opstaan, door fouten maken, kan men daar weliswaar zelf enigszins achter komen. Dat kost echter tijd, energie en andere strubbelingen. De ervaring leert, dat zo’n zoekproces veel stress met zich meebrengt. Het is daarom lonend, om aan dit zoek- en vindproces in een training onder professionele leiding vorm te geven. Door in een doelgericht proces de eigen reactiewijzen eens door te nemen en erop in te gaan hoe valkuilen kunnen ontstaan, hoe ze te leren zien en hoe ermee om te gaan. Dit gaat niet alleen veel doelgerichter en sneller: het leidt ook tot een hoger vaardigheidsniveau. Bovendien ‘leert men te leren’, waardoor het leerproces in de praktijk verder voortgaat. Van belang is dat dit via een ‘trainingsaanpak’ geschiedt. Met een ‘doceeraanpak’ lukt het de deelnemers veel minder de eigen ervaringen als leerbasis te gebruiken door die in een nieuw perspectief te plaatsen. Zoals met alle persoonlijke vaardigheden helpt uitleggen maar gedeeltelijk. Er moet gelegenheid zijn tot reflectie, tot trainen, tot onderlinge discussies, steeds gericht op het verkrijgen van persoonlijke feeling hoe zich te gedragen.